Rimski-Korsakov

"St. Petersburg'un ve milliyetçi, nesnel müziğin temsilcisi”"

“Ulvi, coşkulu kahkahanın soylu, lirik heyecanlarla aynı seviyede tutulmaya değer olduğunu ve onunla bir panayırdaki palyaçonun soytarılıkları arasında sonsuz derecede büyük bir fark olduğunu kamuoyu teslim etmez.”

Rusya steplerinde kara kış hükmünü sürerken, Saint Petersburg şehrinin doğusundaki Tikhvin kentinde 18 Mart 1844 günü bir erkek çocuğu dünyaya gelir. Orduda ve deniz kuvvetlerinde nesillerce hizmet vermiş soylu bir aileden gelen altmış yaşındaki bölge valisi Andrey Rimski-Korsakov ve kırk dört yaşındaki müzisyen eşi Sofya, oğullarına Nikolay Andreviç adını koyarlar. Niko küçük yaşlarda annesinden piyano çalmayı öğrenir. Müziğe, edebiyata düşkün olmasına rağmen, kendisinden yirmi iki yaş büyük deniz subayı ağabeyinin etkisiyle çocuk yaşta Saint Petersburg Deniz Akademisi’nde eğitime başlar. Altı yılda öğrenimini tamamlar ve üç yıl boyunca subay olarak açık denizlerde dünyayı dolaşır.

Eğitim yıllarında bir yandan da piyano dersleri alan genç Niko, öncelikle Schuman ve Mendelssohn’un bestelerinden etkilenmiştir. Henüz on yedi yaşında bir akademi öğrencisiyken tanıştığı ve kompozisyon dersleri aldığı Mily Balakirev, Niko’nun elinden tutacak ve ona ünlü bir bestekâr olmasının yolunu açacaktır.

“Eğer yüzün yamuksa aynayı suçlamanın yararı yoktur.”

Yirmi iki yaşında üç yıllık deniz seferinden dönen Rimski-Korsakov, bir yandan Saint Petersburg şehrinde askeri görevlerini sürdürürken bir yandan da beste yapmaya ve kendini geliştirmeye devam eder. Henüz yirmi yedi yaşındayken Konservatuar’a hoca olur. Bir süre sonra da Rus donanmasının bandolarını denetlemeye başlar. Bu sayede aylık kazancını arttıran genç müzisyen, artık tüm enerjisini müziğe vakfetmiştir. Rus yazarlarının Turgenyev’le başlayıp Tolstoy ile zirveye ulaşan ve Dostoyevski ile gücünü pekiştiren atılımını, benzer bir ivmeyle izlemeye hazırlanan Rus bestekârları da doğum sancıları çekmektedir. Barok çağda Bach, Handel, Telemann ile başlayan ve Klasik çağda Mozart, Beethoven ve Haydn ile devam eden Avusturya–Alman hâkimiyetine Rusya’nın ilk başkaldırısı Saint Petersburg’dan gelir.

Mily Balakirev liderliğinde bir araya gelen Cesar Cui, Modest Mussorgski, Rimski-Korsakov ve Aleksandr Borodin, sonraki yıllarda ünlü Rus Beşlisi olarak anılacaktır. İlk başlarda çoğu amatör olan bu gençlerden Borodin bir kimyager, Mussorgski, Cesar Cui ve Rimski Korsakov ise deniz subayıdır. Bir süre sonra hepsi diğer işlerini bir yana bırakıp tam zamanlı müzisyen olmayı seçerler. Rus halk müziğinin ezgilerini Klasik müziğe uyarlayarak ortak eserler vermeye başlayan bu ekip, onları izleyen Çaykosvki, Rahmaninov, Prokofiev gibi müzisyenlerin de katkısıyla klasik müzik dünyasında yepyeni bir çığır açacaklardır.

İspanyol müziğinden esinlenerek bestelediği İspanyol Kapriçyosu, Rismki-Korsakov’un ilk önemli eseridir (1877). Hemen ardından bir peri masalını andıranŞehrazat adlı senfonik eser gelir. Binbir Gece masallarından esinlenip, açık denizlerde belleğine nakşettiği egzotik tabloları notalara uyarlayan ünlü besteci, dört bölümden oluşan bu görkemli eseriyle unutulmazlar arasına girmiştir.